ကော်လိုရာဒိုမြစ် အကြောင်း သိကောင်းစရာ

ရေးသားသူ – Academy Page

Colorado မြစ်သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အနောက်တောင်ဖက် နှင့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ အနောက်မြောက်ဖက်ဒေသကိုဖြတ်ကျော်ကာ ကယ်လီဖိုးနီးယားပင်လယ်ကွေ့ထဲသို့စီးဝင်သည် ။ အရှည် ၁၄၅၀ -မိုင်ရှိပြီး မြစ်သွယ် ၊ မြစ်လက်တက် နှင့် မြစ်ဝှမ်းဧရိယာ စတုရန်းမိုင်၂၄၆၀၀၀ အထိရှိသည် ။ ဤဒေသသည် မိုးရွာသွန်းမှုနည်းပါးသဖြင့် Colorado မြစ်ရေ ကို အဓိကမှီခို အားထားနေရသည့်ဒေသ ဖြစ်သည် ။

လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ထောင်ချီအချိန်မှစ၍ ဒေသခံအမေရိကန်လူမျိုးများသည် Colorado မြစ် ကိုအမှီပြုကာ စိုက်ပျိုး ၊ မွေးမြူရေးများဖြင့် အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းပြုခဲ့ကြသည် ။ ယနေ့အချိန်တွင် Colorado မြစ်ရေအား စိုက်ပျိုးရေးသာမက ၊ ဆည်များ တည်ဆောက်ကာ လူနေရပ်ကွက်များအား ရေပေးဝေခြင်း ၊ ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်ခြင်းများအတွက် အသုံးပြုကြသည်။ ၁၉၄၄ – ခုနှစ်အချိန်မှစ၍ အမေရိကန် နှင့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံများသည် Colorado မြစ်ရေအား ခွဲေ၀ သုံးစွဲရန် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ကြသည် ။

မြစ်ကြောင်း

မြစ်အစသည် Colorado ပြည်နယ်ရှိ Rocky တောင်တန်းပေါ်မှ Grand Lake ရေကန်ကြီးဖြစ်သည် ။ Colorado မြစ်သည် အနောက်တောင်ဖက်ဒေသသို့ စီးဆင်းပြီး Utah ပြည်နယ်အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် Green မြစ်နှင့် လာဆုံသည် ။

Colorado မြစ်သည် လှပဆန်းပြားသည့် အရောင်များတည်ရှိသည့် ကျောက်တုံးချောက်ကမ်းပါးများကို ဖြတ်ကျော်စီးဆင်းသည့် ကမ္ဘာကျော်မြစ်ဖြစ်သည် ။မြစ်ဖြတ်ကျော်စီးဆင်းသည့် Colorado ၊ Utah ၊ Arizona ၊ Nevada ၊ California ပြည်နယ်များတွင် မြစ်ကြောင်းတလျှောက်၌ အမျိုးသားဥယျာဉ်များစွာတည်ရှိသည် ။

Utah ပြည်နယ်ရှိ Canyonlands အမျိုးသားဥယျာဉ် ၊ Glen Canyon အမျိုးသားဥယျာဉ် ၊ Arizona ပြည်နယ်ရှိ Grand Canyon အမျိုးသားဥယျာဉ် ၊ Nevada ပြည်နယ်ရှိ Black Canyon အမျိုးသား ဥယျာဉ်များသည် Colorado မြစ်ကြောင်းတလျှောက်ရှိ ကမ္ဘာကျော်ဥယျာဉ်များဖြစ်ကြသည် ။

ထို Colorado မြစ်ပေါ်တွင် Glen Canyon ဆည် တည်ဆောက်ပြီး ရေစီးဆင်းမှုကို ထိန်းချုပ်ကာ Grand Canyon ၏ သဘာ၀ အီကို စနစ် မပျက်စီးစေရန် ကာကွယ်ထားသည်ဟု ဆိုသည် ။ Colorado မြစ်သည် Arizona နှင့် Nevada ပြည်နယ်နယ်စပ်တွင် Lake Mead ရေကန်ကြီးကို ဖြတ်ကျော်သည် ။ Lake Mead ရေကန်အဆုံးတွင် တည်ဆောက်ထားသည့် Hoover Dam ဆည်ကြောင့် ရေကန်ကြီး သည် မြစ်ကြောင်းတလျှောက် ကြီးမားကျယ်ပြန့်စွာတည်ရှိသည် ။

Hoover Dam ဆည် အရောက်တွင် Colorado မြစ်သည် အရှေ့ဖက်တွင် Arizona ပြည်နယ် ၊ အနောက်ဖက်တွင် Nevada နှင့် California ပြည်နယ် နယ်နိမိတ် တည်ရှိကာ တောင်ဖက်သို့ဆက်လက်စီးဆင်းသည် ။ ထို့နောက် Colorado မြစ်သည် အမေရိကန် နယ်နိမိတ်ကိုဖြတ်ကျော်ကာ မက္ကဆီကိုဒေသ ကို ဖြတ်ကျော်စီးဆင်းသည် ။ Colorado မြစ်သည် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံတွင်လည်း Sonora နှင့် Baja California ပြည်နယ်များ၏ နယ်နိမိတ်စည်းဖြစ်သည် ။

Colorado မြစ်ထဲသို့စီးဝင်သည့် မြစ်လက်တက်အများစုသည် Colorado ကုန်းမြေကို ဖြတ်စီးသဖြင့် အနယ်အနှစ်များသယ်ဆောင် လာသောကြောင့် မြစ်၏ အရောင်များမှာ အနီရောင်ဖြစ်နေတတ်သည် ။

Colorado မြစ်ထဲသို့ အပေါ်ပိုင်းတွင် စီးဝင်သည့်အဓိကမြစ်လက်တက်များမှာ Yampa, Green, Gunnison, Dolores, နှင့် San Juan မြစ်များဖြစ်ကြပြီး အောက်ဖက်ပိုင်းတွင် စီးဝင်သည့် အဓိကမြစ်လက်တက်များမှာ Virgin, Little Colorado, Salt, နှင့် Gila မြစ်များ ပါဝင်သည် ။

စီးပွားရေးအရ အရေးပါမှု

Colorado မြစ်နှင့် မြစ်သွယ် ၊ မြစ်လက်တက်များသည် အမေရိက အနောက်တောင်ဖက်ဒေသ၏ အလွန်အရေးပါသည့် သဘာ၀ အရင်းအမြစ်များဖြစ်သည် ။ ဤဒေသ၏မြို့ကြီးများဖြစ်သည့် Phoenix, Arizona, Las Vegas, Nevada စသည့် မြို့ကြီးများသည် Colorado မြစ်ရေကို မှီခိုအားကိုးနေရသည် ။

စိုက်ပျိုးရေး ၊ စက်မှုလုပ်ငန်းများသည် မြစ်ရေကို အသုံးပြုကြရသည် ။ ၂၀ -ရာစုအချိန်မှစ၍ Colorado မြစ် နှင့် မြစ်သွယ်တလျှောက်တွင် ဆည်အစုအဖွဲ့များစွာကို တည်ဆောက်ပြီး ရေများကိုထိန်းသိမ်းခဲ့ကြသည် ။

ဆည်များတည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် ရေလွှမ်းမိုးမှုကို ကာကွယ်နိုင်သကဲ့သို့ လျှပ်စစ်ဓါတ်အားများကိုလည်း ထုတ်လုပ်လာနိုင်ခဲ့ကြသည် ။ Hoover Dam သည် Colorado မြစ်ပေါ်ရှိ အကြီးဆုံးဆည်ဖြစ်ပြီး ၁၉၃၆ – ခုနှစ်အချိန်က တည်ဆောက်ပြီးစီးခဲ့သည် ။

၁၉၆၄ – ခုနှစ်အချိန်က တည်ဆောက်ပြီးစီးခဲ့သည့် Glen Canyon Dam ဆည်သည် ဒုတိယအကြီးဆုံးဆည်ဖြစ်သည် ။ ထိုဆည်နှစ်ခုပေါင်း ထိန်းသိမ်းထားသည့် ရေပမာဏ သည် Colorado မြစ် ဝှမ်းဒေသ ထိန်းသိမ်းထားသည့်ရေပမာဏ၏ ၈၀% ရှိသည် ။

Colorado မြစ်ပေါ်တွင်တည်ဆောက်ထားသည့် ရေအားလျှပ်စစ်စက်ရုံများမှ ဓါတ်အားထုတ်လွှတ်မှု ပမာဏမှာ တနှစ်လျှင် 12 billion kilowatt-hours ရှိပြီး တခြားပြည်နယ်များသို့လည်း ဖြန့်ဝေပေးသည် ။ဆည်များတည်ဆောက်မှု နှင့်အတူ ဤဒေသမှ ရေကန်များဖြစ်သည့် Lake Powell ၊ Lake Mead ၊ Lake Mohave ရေကန်များသည် ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာပြီး ၊ ထိုနေရာများတွင် အပန်းဖြေစခန်းများကို တည်ဆောက်လာကြသည် ။ ရှေးယခင်က Colorado မြစ်ကြောင်းတလျှောက်တွင် ကူးသန်းသွားလာမှုများရှိခဲ့ကြသော်လည်း ၊ ယခုအခါ တချို့နေရာများတွင် ခရီးတိုမျှသာ ရေလမ်းခရီးအဖြစ်သွားလာနိုင်သည် ။

သမိုင်း

Native Americans များသည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၁၀၀၀ – ကျော်အချိန်မှစ၍ ဤဒေသတွင် အစောဆုံး နေထိုင်ခဲ့ကြသည့် ဒေသခံ လူမျိုးများဖြစ်ကြသည် ။

ရှေးဟောင်းသုတေသီများမှတ်တမ်းများအရ Hopi လူမျိုး Pueblo လူမျိုးများသည် Colorado မြစ်နှင့် မြစ်ဝှမ်းဒေသတလျှောက်နေထိုင်ခဲ့ကြသည်ပြီး ဤမြစ်အား ရှေးအချိန်ကဒေသခံများခေါ်သည့် အမည် များစွာ ရှိခဲ့ဘူးသည်ဟုဆိုသည် ။ သို့သော်လည်း ထိုဒေသခံလူမျိုးများ အကြောင်းကို အနည်းငယ်သာ သိရှိကြသည် ။

အေဒီ ၁၃၀၀ – ၁၄၀၀ အချိန်က ဒေသခံလူမျိုးများသည် ဤဒေသမှ တဖြည်းဖြည်းပျေက်ကွယ်သွားခဲ့ ကြပြီး ၊ ပျောက်ကွယ်ခဲ့ရတဲ့အကြောင်းအရင်းများကိုလည်း လူအများ တိကျသေချာစွာမသိရှိကြပေ ။ ဤဒေသသို့ပထမဆုံးရောက်ရှိလာခဲ့သည့် ဥရောပတိုက်သားမှာ ၁၅၃၉ – ခုနှစ်အချိန်က စပိန်လူမျိုး နယ်မြေသစ်ရှာဖွေသူ Francisco de Ulloa ဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်ဟု မှတ်တမ်းများမှ ဆိုကြသည် ။

အေဒီ ၁၅၄၀ -၁၅၄၁ ခုနှစ်အချိန်က စပိန်လူမျိုး Francisco Vásquez de Coronado ဆိုသူသည် ဤမြစ်ကြောင်းတလျှောက် စတင်ခရီးသွားလာ ခဲ့ဘူးသဖြင့် မြစ်အမည်မှာလဲ Coronado ဟု အမည် ကျော်သည် ။ ၁၈၆၉ – ခုနှစ်အချိန်တွင် အမေရိကန် ဘူမိဗေဒပညာရှင် John Wesley Powell ဆိုသူသည် Colorado မြစ် ၊ Green မြစ် နှင့် အနီးပါတ်ဝန်းကျင်ဒေသများကို တိတိကျကျ လေ့လာတိုင်းတာ ခဲ့သည် ။

၁၉၀၂ – ခုနှစ်အချိန်မှစ၍ အမေရိကန်အစိုးရသည် Colorado မြစ်ဝှမ်းဒေသတလျှောက် ဆည်များ ၊ ရေကာတာများ ဆက်စပ်တည်ဆောက်မည့် စီမံကိန်းများကို စတင်အကောင်အထည် ဖေါ်လုပ်ဆောင် ခဲ့သည် ။ Colorado မြစ်ဝှမ်းဒေသထဲတွင် အမေရိကန်ပြည်နယ် ၇- ခုပါဝင်ပြီး ၊ ရေများကိုခွဲဝေရယူမည့် အစီအမံများကို အမေရိကန်လွှတ်တော်မှ အဆုံးအဖြတ်ပေးခဲ့ ကြရသည် ။ ထိုအဆုံးအဖြတ်သည်လည်း Water Policy in the United States ဟု အမည်ကျော်သည် ။

ယနေ့အချိန်တွင် Colorado မြစ်၏ အဓိကပြသနာမှာ ရေထဲတွင်ဆားပါဝင်မှု မြင့်မားလာခြင်းဖြစ်သည် ။ မြစ်အောက်ပိုင်းဒေသများသည် ၊ မြစ်အပေါ်ပိုင်းဒေသများထက် ဆားပါဝင်မှု ပိုမိုမြင့်မားလေ့ရှိသည် ။

Colorado ကုန်းမြေကိုဖြတ်ကျော်စီးဆင်းလာသည့် မိုးရေများ ၊ နှင်းခဲများသည် သဘာဝဆား ပါဝင်သည့် တောင်များ ၊ ကုန်းမြေများ ၊ ကျောက်စိုင် ၊ ကျောက်ခဲများကို ဖြတ်သန်းကာ မြစ်ထဲသို့စီးဝင်သောကြောင့်ဟုဆိုသည် ။

ထို့ကြောင့် Colorado မြစ်ရေကို သန့်စင်ပြီးမှသာ လူများအသုံးပြုနိုင်သည် ။ ရေထဲမှ ဆားပါဝင်မှုကိုလျှော့ချရန် Colorado မြစ်ကြောင်း တလျှောက်တချို့နေရာများတွင် ဆားများကို ဖယ်ထုတ်ပေးတတ်သည့် ဆားသန့်စင် စက်ရုံများကို တည်ဆောက်ထားသည် ။