ကမ္ဘာပေါ်က ထူးခြားတဲ့လူမျိုးစုတစ်စုဖြစ်တဲ့ မာယာလူမျိုးတွေရဲ့မြို့တော် Chichen Itza မှာရှိတဲ့ ကူကူတန်ကျောင်းတော်အောက်မှာ မြေအောက်လျို့ဝှက်လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို သုတေသနပညာရှင်တွေက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ Chichen Itza မြို့ဟာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၁၄၀၀ ဝန်းကျင်က အလွန်စည်ကားခဲ့တဲ့မာယာတွေရဲ့မြို့ဖြစ်ပြီး လက်ရှိအချိန်မှာတော့ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ ယူကာတန်ကျွန်းဆွယ်မှာတည်ရှိနေပါတယ်။ သမိုင်းထဲက ထူးဆန်းစွာပျောက်ဆုံးသွားတဲ့ မာယာလူမျိုးတွေဟာ အဆောက်အအုံတွေလွဲလို့ ဘာမှတ်တမ်းမှတ်ရာမှ မထားခဲ့တာကြောင့် အခုရှာဖွေတွေ့ရှိမှုကနေ မာယာလူမျိုးတွေရဲ့ သမိုင်းအချက်အလက်တွေကိုတွေ့ရမလားဆိုတာကတော့ စိတ်ဝင်စားစရာပါ။
အခုတွေ့ရတဲ့ လမ်းကြောင်းဟာ ကူကူတန်ကျောင်းတော်အောက် မြေအောက်လိုဏ်ဂူထဲကို ဆက် သွယ်ပေးထားတဲ့ လျှို့ဝှက်လမ်းကြောင်း ဖြစ်ပြီး ရှေးဟောင်းသုတေသီ Guillermo de Anda နဲ့ အဖွဲ့က lidar လို့အမည်ရတဲ့ ပုံ ရိပ်ဖော်နည်းပညာတွေကို အသုံးပြုပြီး ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ Lida နည်းပညာဟာ လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်း အချက်ပြတဲ့ ရေဒါစနစ်အသုံးပြုထားတဲ့ နောက်ဆုံးပေါ်ပုံရိပ်ဖော်နည်းပညာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ရေတွေပြည့်နေတဲ့ လိုဏ်ဂူ တွေဖြစ်ပြီး မာယာလူမျိုးတွေရဲ့ ရှေး ဟောင်း အမွေအနှစ်တွေ အထောက်အထားတွေ ရှိနေဖို့ ရှေးဟောင်းသုတေသီတွေက မျှော် လင့်နေကြပါတယ်။ ရှာဖွေသူတွေဟာ လောလောဆယ်မှာတော့ ဒီလျို့ဝှက်လမ်းကြောင်းရဲ့ ဝင်ပေါက်ကိုရှာဖွေလျှက်ရှိပါတယ်။ ဦးဆောင်သူ ဒေါက်တာ de Anda ကတော့ ဝင်ပေါက်တွေကို မာယာလူမျိုးတွေကိုယ်တိုင် ပိတ်ခဲ့တာဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
သုတေသနပညာရှင်တွေဟာ နှစ်သက်တမ်း ၁၀၀၀ ကျော်ပြီဖြစ်တဲ့ ဒီကျောင်းတော်အနီးက တွင်းပေါက်ကြီးကို ၂၀၁၅ခုနှစ်တည်းက တွေ့ခဲ့တာဖြစ်ပြီး လျို့ဝှက်လမ်းကိုတော့ အခုမှရှာဖွေနိုင်ခဲ့ကြတာပါ။ တွင်းပေါက်ကြီးဟာ အနက် ပေ ၁၁၄ ပေ ရှိပါတယ်။ ကူကူတန်ကျောင်းတော်ကို ကူကူတန်ပိရမစ် (သို့) El Castillo လို့လည်းခေါ်ကြပါသေးတယ်။
မြေအောက်မြစ်တစ်စင်းကြောင့် ကျောင်း တော်အောက်လိုဏ်ဂူတွင်းမှာ တစ်ချိန်က ရေတွေ ပြည့်နှက်နေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမြေအောက်မြစ်ကြောင့် ကူကူကန် ကျောင်းတော်ကြီးရဲ့တည်တံ့မှုအတွက်စိုးရိမ်နေရပြီး အချိန်မရွေး ပြိုကျသွားနိုင်တဲ့အခြေအနေဖြစ်ခဲ့ရတာ လို့ သုတေသီတွေက သုံးသပ်ကြပါတယ်။ မြေအောက်မြစ်ဟာ ကျောင်းတော်ကြီးရဲ့အောက် အနက် ၆၅ပေမှာ ရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီပိရမစ်ကြီးရဲ့အောက်ဘက်မှာ ပိရမစ်ငယ်တစ်ခုရှိနေတာကိုလည်း သုတေသနပညာရှင်တွေဟာ ၁၉၃၀ခုနှစ်တည်းက သိထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။
VIDEO
မာယာရှေးဟောင်း ဘုရားကျောင်းအောက်က လျို့ဝှက်မြေအောက်လမ်းကို ရှာဖွေတွေ့ရှိ (unicode)
ကမ္ဘာပေါ်က ထူးခြားတဲ့လူမျိုးစုတစ်စုဖြစ်တဲ့ မာယာလူမျိုးတွေရဲ့မြို့တော် Chichen Itza မှာရှိတဲ့ ကူကူတန်ကျောင်းတော်အောက်မှာ မြေအောက်လျို့ဝှက်လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို သုတေသနပညာရှင်တွေက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ Chichen Itza မြို့ဟာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၁၄၀၀ ဝန်းကျင်က အလွန်စည်ကားခဲ့တဲ့မာယာတွေရဲ့မြို့ဖြစ်ပြီး လက်ရှိအချိန်မှာတော့ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ ယူကာတန်ကျွန်းဆွယ်မှာတည်ရှိနေပါတယ်။ သမိုင်းထဲက ထူးဆန်းစွာပျောက်ဆုံးသွားတဲ့ မာယာလူမျိုးတွေဟာ အဆောက်အအုံတွေလွဲလို့ ဘာမှတ်တမ်းမှတ်ရာမှ မထားခဲ့တာကြောင့် အခုရှာဖွေတွေ့ရှိမှုကနေ မာယာလူမျိုးတွေရဲ့ သမိုင်းအချက်အလက်တွေကိုတွေ့ရမလားဆိုတာကတော့ စိတ်ဝင်စားစရာပါ။
အခုတွေ့ရတဲ့ လမ်းကြောင်းဟာ ကူကူတန်ကျောင်းတော်အောက် မြေအောက်လိုဏ်ဂူထဲကို ဆက် သွယ်ပေးထားတဲ့ လျှို့ဝှက်လမ်းကြောင်း ဖြစ်ပြီး ရှေးဟောင်းသုတေသီ Guillermo de Anda နဲ့ အဖွဲ့က lidar လို့အမည်ရတဲ့ ပုံ ရိပ်ဖော်နည်းပညာတွေကို အသုံးပြုပြီး ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ Lida နည်းပညာဟာ လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်း အချက်ပြတဲ့ ရေဒါစနစ်အသုံးပြုထားတဲ့ နောက်ဆုံးပေါ်ပုံရိပ်ဖော်နည်းပညာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ရေတွေပြည့်နေတဲ့ လိုဏ်ဂူ တွေဖြစ်ပြီး မာယာလူမျိုးတွေရဲ့ ရှေး ဟောင်း အမွေအနှစ်တွေ အထောက်အထားတွေ ရှိနေဖို့ ရှေးဟောင်းသုတေသီတွေက မျှော် လင့်နေကြပါတယ်။ ရှာဖွေသူတွေဟာ လောလောဆယ်မှာတော့ ဒီလျို့ဝှက်လမ်းကြောင်းရဲ့ ဝင်ပေါက်ကိုရှာဖွေလျှက်ရှိပါတယ်။ ဦးဆောင်သူ ဒေါက်တာ de Anda ကတော့ ဝင်ပေါက်တွေကို မာယာလူမျိုးတွေကိုယ်တိုင် ပိတ်ခဲ့တာဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
သုတေသနပညာရှင်တွေဟာ နှစ်သက်တမ်း ၁၀၀၀ ကျော်ပြီဖြစ်တဲ့ ဒီကျောင်းတော်အနီးက တွင်းပေါက်ကြီးကို ၂၀၁၅ခုနှစ်တည်းက တွေ့ခဲ့တာဖြစ်ပြီး လျို့ဝှက်လမ်းကိုတော့ အခုမှရှာဖွေနိုင်ခဲ့ကြတာပါ။ တွင်းပေါက်ကြီးဟာ အနက် ပေ ၁၁၄ ပေ ရှိပါတယ်။ ကူကူတန်ကျောင်းတော်ကို ကူကူတန်ပိရမစ် (သို့) El Castillo လို့လည်းခေါ်ကြပါသေးတယ်။ မြေအောက်မြစ်တစ်စင်းကြောင့် ကျောင်း တော်အောက်လိုဏ်ဂူတွင်းမှာ တစ်ချိန်က ရေတွေ ပြည့်နှက်နေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမြေအောက်မြစ်ကြောင့် ကူကူကန် ကျောင်းတော်ကြီးရဲ့တည်တံ့မှုအတွက်စိုးရိမ်နေရပြီး အချိန်မရွေး ပြိုကျသွားနိုင်တဲ့အခြေအနေဖြစ်ခဲ့ရတာ လို့ သုတေသီတွေက သုံးသပ်ကြပါတယ်။ မြေအောက်မြစ်ဟာ ကျောင်းတော်ကြီးရဲ့အောက် အနက် ၆၅ပေမှာ ရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီပိရမစ်ကြီးရဲ့အောက်ဘက်မှာ ပိရမစ်ငယ်တစ်ခုရှိနေတာကိုလည်း သုတေသနပညာရှင်တွေဟာ ၁၉၃ဝခုနှစ်တည်းက သိထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။
